Федерико Лорка – испан ақыны,
музыкант, суретші және театр драматургі. Испанияның мәдениеті мен саясатын
дамытуды жақтайтын «27-ші жылдың ұрпағы» бірлестігінің негізгі тұлғасы болып
саналды.
1898 жылы 5 маусымда Испанияның оңтүстігіндегі
Гранада провинциясының құрамына кіретін Фуэнте-Вакерос қаласында дүниеге
келген. Алты жасында бала қуыршақ қойылымдарын жазып, оны достарының алдында
ойнады. Үнемі көшіп жүретін отбасы Гранадаға қоныс аударды, Федерико сол жерде
университетке түсті. Ол заң, әдебиет және философия факультетінде оқыды. Ол
әйгілі испан ақындарының шығармашылығын құлшына зерттеді. Федерико өлең жазумен
айналыса бастады.
1921 жылы ол «Книгу стихов» кітабын жариялады. Өлеңдерден еліктеушілік байқалды, бірақ онда кейін
Лорканың бүкіл шығармашылығының сипатын анықтайтын музыкалық болды. Лорка жаңа туындыларын
жариялауға асықпады. Ол өзінің өлеңдеріне тыңдаушылардың бағасын байқау үшін
көпшілік алдында өлең оқығанды жөн көрді. Ақын 25 жасында құқық лиценциаты
дәрежесіне үміткер болды. Лорканың бүкіл отбасы Федериконың заңгер болуын
армандады, бірақ жас жігіт үшін әдебиет маңыздырақ болды. ХХ ғасырдың 20-жылдарында
Федерико бүкіл Испанияға танымал болды, өйткені ол «Цыганский романсеро»
кітабынан романстар, 1927 жылы сахнада қойылған тарихи тақырыптағы «Мариана
Пинеда» драмасын жариялады.
Сол кезде Барселонада
ақын суреттерінің көрмесі өтті. Ақын өзін көрсетудің жаңа жолдарын, жазудың
жаңа тәсілін іздеді. 1929 жылы ол АҚШ-қа барды, содан кейін Кубаға келді. Бұл
саяхаттардың нәтижесі қайтыс болғаннан кейін шыққан «Поэт в Нью-Йорке» кітабы
болды. 30-шы жылдары Лорка драмаға бет бұрады. Ол «Ле Баррака» студенттік
театрын басқарды. Бес жыл ішінде оның сахнасында он пьеса қойылды, онда ақынның
айтқандары жұрттың аузында жүрді. 1935 жыл Лорканың тағдырын өзгерткен жыл
болды. Ол бұрын саясатқа қызығушылық танытпаса да, саяси драмаға бет бұрды.
Мұның себебі фашистердің билікке келуі болды. Лорка соғыстың болатынын анық
сезді, ол өзінің барлық алаңдаушылығын «Драме без названия» шығармасында
баяндады.
1936 жылы Испанияда
фашистік көтеріліс басталды. Лорка қамауға алынды. Оған испан жандармериясы
туралы романс себеп болды. 1936 жылы 19 тамызда ақын атылды. Қабірінің қайда
екені белгісіз болып қалды. Ондаған жылдар өткен соң ғана Федерико Лорканың
туған ауылында оған жұрт алдында құрмет көрсетілді. |